H δημοκρατία στην Αμερική

Ο Αλέξης ντε Τοκβίλ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς στοχαστές του 19ου αιώνα και ένας από τους αυθεντικότερους και πιο βαθυστόχαστους εκφραστές της φιλελεύθερης παράδοσης. Το έργο του χαρακτηρίζεται από διορατικότητα, δύναμη γενίκευσης, ρωμαλέο ύφος, συγκρατημένη αισιοδοξία, επιφυλακτικότητα, αδιόρατη νοσταλγία και έντονη κριτική ενός κόσμου που χάνεται.
Από τους μελετητές του θεωρείται ταυτόχρονα αριστοκράτης, κοινωνιολόγος, ιστορικός, αστός, χριστιανός, αγνωστικιστής, πολιτικός φιλόσοφος.
Ο Τζων Στιούαρτ Μιλλ, ο αυθεντικότερος εκφραστής του κλασικού φιλελευθερισμού, γράφει για την Δημοκρατία στην Αμερική: “Το αγγλικό κοινό τώρα γνωρίζει και διαβάζει το πρώτο φιλοσοφικό βιβλίο που έχει ποτέ γραφτεί για τη Δημοκρατία, όπως αυτή εκδηλώνεται στη σύγχρονη κοινωνία”.
Και πράγματι το έργο αυτό, αν και γραμμένο ένα και πλέον αιώνα πριν, εξακο-λουθεί να παραμένει σημείο αναφοράς για την πολιτική σκέψη της εποχής μας, διατηρώντας την φρεσκάδα, την στιλπνότητα της σκέψης και την προφητική ματιά του δημιουργού του.
Στις σελίδες του ο αναγνώστης θα βρει όχι μόνον ένα πανοραμικό πίνακα των αφετηριακών στοιχείων που συγκροτούσαν το νεαρό – τότε – αμερικανικό έθνος, όχι μόνον εκτεταμένες αναλύσεις για το σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης, την δικαστική εξουσία και το ομοσπονδιακό σύνταγμα, όχι μόνο σημαντικές παρατηρήσεις για τους Ινδιάνους και την αναπόφευκτη εξαφάνισή τους, όχι μόνον εκπληκτικής διαύγειας αναφορές για τον πολυθρησκευτικό, πολυπολιτισμικό και πολυγλωσσικό χαρακτήρα της ανοιχτής αυτής κοινωνίας, αλλά και βαθείς στοχασμούς για την ισότητα και την ελευθερία ως θεμελιακές αξίες της δημοκρατίας, τις σχέσεις ισότητας-ελευθερίας και τις δυνατότητες συμβιβασμού τους.
Με αυτή την έννοια το έργο αυτό ξεπερνά την αμερικανική περίπτωση και καθίσταται μια γενική και ολοκληρωμένη ανάλυση της δημοκρατίας στις μέρες μας.