Η ιστορία της αρμενικής γενοκτονίας

Έγκλημα και τιμωρία. Οι κοινωνίες των ανθρώπων, από την σύστασή τους έως και σήμερα, διέπονται από αυτήν την αρχή. Αυτό, άλλωστε, απεικονίζεται και στις φιλολογίες τους ανά τους αιώνες λαμβάνοντας κάθε φορά διαφορετική μορφή. Ωστόσο, πριν την τιμωρία είναι απαραίτητη η απόδειξη διάπραξης του εγκλήματος, καθώς και το μερίδιο και η έκταση ευθύνης όσων ενέχονται σε αυτό.
Αυτό ακριβώς το στοιχείο είναι που διαφοροποιεί το βιβλίο αυτό από την πλούσια, κατά τα άλλα, φιλολογία γύρω από την Γενοκτονία των Αρμενίων, που στην πλειοψηφία της, θεωρώντας αυταπόδεικτο το γεγονός, επικεντρώνεται, κυρίως, στην ηθική πλευρά του ζητήματος.
Στην παρούσα όμως εργασία, ο Νταντριάν επιχειρεί την, με τους πιο αυστηρούς και απαιτητικούς επιστημονικούς όρους, εξαντλητική περιδιάβαση του θέματος, καλύπτοντας όλες τις γνωστές και άγνωστες πτυχές του.
Όντας έργο ζωής, αποτέλεσμα δεκαετιών μόχθου και αναζήτησης, που απαίτησε πολυάριθμα ταξίδια στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αμερική, αποδεικνύει, χωρίς καμία αμφισβήτηση, την διάπραξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων από το οθωμανικό κράτος κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και την πέραν της πάσης αμφιβολίας συμμετοχή και συνενοχή των Μεγάλων Δυνάμεων και κυρίως της Γερμανίας. Εχθρός της ιδεολογικοποίησης της ιστορίας και άξιος του ονόματός του ιστορικός, ο Βαχάκν Νταντριάν προσεγγίζει το θέμα, αυστηρά, μέσα από τα στρατιωτικά και διπλωματικά αρχεία, καθώς και από πλήθος αναφορές και μαρτυρίες, αποδεικνύοντας περίτρανα, την ενοχή της Τουρκίας και των συνεργατών της.
Αν και στον 21ο αιώνα, έχει για κάποιους αξία ο αγώνας διατήρησης της ιστορικής μνήμης, νοούμενος όχι μόνο ως αγώνας ενάντια στη λήθη, αλλά και ως αγώνας για την αναζήτηση της αλήθειας στα όσα διαπράττονται και στις μέρες μας, στο βιβλίο αυτό θα βρούνε έναν αξιόπιστο προβολέα που θα τους φωτίσει πολλά από εκείνα που η σκοπιμότητα και η λήθη φροντίζουν να παραμένουν στο σκοτάδι.