Νίκαια και Ήπειρος τον 13ο αιώνα – ιδεολογική αντιπαράθεση

Τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους τον Απρίλιο του 1204 και οι πολιτικές και άλλες συνέπειες της, έχουν μελετηθεί τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους ερευνητές. Ο αγώνας για την επιβίωση των Βυζαντινών μέσα από την οργάνωση νέων ελληνικών κρατών θα ήταν δύσκολο να ερμηνευθεί χωρίς τη διερεύνηση των βαθύτερων εκείνων συνεκτικών δεσμών και των δυνάμεων που τους ωθούσαν και τους εμψύχωναν για την ανάληψη των χαμένων εδαφών και την ανασύσταση της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μια τέτοια δύναμη ήταν η ιδέα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που παρέμενε ζωντανή ακόμη και μετά τη διάλυση του βυζαντινού κράτους. Η ιδέα αυτή είναι που τους ενώνει αλλά και τους φέρνει σε αναπόφευκτη σύγκρουση. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προσπάθεια να διερευνηθεί η ιδεολογική ακριβώς αντιπαράθεση μεταξύ των δύο σημαντικότερων ελληνικών κρατών που προέκυψαν μετά την άλωση, των αυτοκρατοριών της Νίκαιας και της Ηπείρου. Η πολιτική ιδεολογία των κρατών αυτών αναδύεται μέσα από τα κείμενα των διανοουμένων, πολιτικών και εκκλησιαστικών, τους λύγους των αυτοκρατόρων και επίσημες πηγές όπως νομοθετικά κείμενα και έγγραφα, αλλά και από το νομισματικό και επιγραφικό υλικό που έχει διασωθεί. Πιστεύω πως η εργασία αυτή θα συμβάλει στην πληρέστερη κατανόηση του Βυζαντίου σε μια καμπή της ιστορίας του, όταν αυτό αρχίζει να ζει την τελευταία φάση της μακρόχρονης ιστορικής του εξέλιξης.