Οι υφαντές

…Στους “Υφαντές” δεν υπάρχει ούτε μία λέξη πού να δίνει σε ένα ορισμένο κόμμα το δικαίωμα, να ορκίσει τον ποιητή στη σημαία του. Και δεν υπάρχει ούτε μια λέξη πού να μην προκύπτει απ ‘ τη βία των καταστάσεων και να μην προφέρεται μόνο απ ‘ το στόμα του ποιητή. Ό ποιητής εξαφανίζεται πίσω από το έργο τέχνης. Και το μόνο θέμα πού πρέπει να εξετασθεί είναι αν αυτό το έργο είναι πραγματικά ένα έργο τέχνης, ένα όραμα.
Ένα δράμα είναι ένα ποιητικό έργο πού ενεργεί στη σκηνή. Αυτή την ενέργεια την πέτυχαν οι “Υφαντές” μπροστά στο κοινό του “Γερμανικού Θεάτρου”, στο μεγαλύτερο βαθμό από οποιοδήποτε άλλο έργο της νεώτερης φιλολογίας. Ένα έργο τέχνης είναι ένα έργο πού περικλείει μέσα σε μια ορισμένη μορφή έναν κόσμο. Το ότι στους “Υφαντές” περικλείεται ένας κόσμος, δεν είναι δυνατόν να διαψευσθεί. Τίθεται μόνο το ερώτημα κατά πόσο η μορφή είναι καλλιτεχνική. Μας διαφεύγει ένα κέντρο βάρους σ’ αυτό το έργο κι ένας ήρωας μέσα στο κέντρο βάρους πού στην κακόμοιρη καμπούρα του να συσσωρεύονται όλα όσα ο Χάουπτμαν μοιράζει σε τόσες πολλές άλλες ράχες. Ένας τέτοιος ήρωας δεν ανταποκρίνεται στο ύφος του αντικειμένου. Η ανάγκη και η φτώχεια δεν υπάρχουν αν δε συνυπάρχουν σε πολλούς μαζί. Κι ακόμη η εξέγερση δεν είναι νοητή χωρίς τη σύμπραξη πολλών ανθρώπων πού ενοποιημένοι στο κέντρο μιας αόρατης σκέψης σπρώχνονται προς ένα και τον αυτό σκοπό. Είτε αναγνωρίσουμε αυτήν τη σκέψη στη “χρεία” πού δέρνει τους υφαντές, είτε πιο αόριστα, τη χαρακτηρίσουμε σαν φωνή λάου – αυτό το κέντρο βάρους υπάρχει: στο τραγούδι των υφαντών, πού πυρπολεί κι εξεγείρει, βρίσκει τη χειροπιαστή έκφραση του. Ο άγνωστος ποιητής αυτών των στροφών είναι, αν όχι ο ήρωας, πάντως ο κρυφός συνωμότης πού προκαλεί τη ροή των γεγονότων καί μέσα από πέντε πράξεις, οδηγεί ειρηνικούς ανθρώπους στη λεηλασία καί το αιματοκύλισμα.